Armand Stekelenburg (IBM): Ieder bedrijf een quantum ambassadeur

Quantumtechnologie. Voor veel mensen een vaag begrip. Je hoort het wel eens langskomen in een artikel, een gesprek of als je The Big Bang Theory binged. Maar wat het is en wat het betekent, blijft een vraagteken. Logisch want de meeste toepassingen van Quantumtechnologie zitten nog in de onderzoeksfase, al zijn er ook nu al veelbelovende resultaten op het gebied van bijvoorbeeld sensoren. In deze serie laten we de sprekers van Connect 2024 aan het woord over het thema van Connect 2024: Quantumtechnologie. Hoe kijken zij naar de impact van Quantumtechnologie?

Armand Stekelenburg studeerde Technische Natuurkunde aan de TU Delft. Hij begon zijn carrière in de nucleaire energiesector waar hij onder andere werkte aan de vernieuwing van de kerncentrales Dodewaard en Borssele. Na zijn overstap naar IBM, richtte hij zich met name op procesverbetering van grote IT-afdelingen. De laatste jaren heeft hij ook de rol van IBM Quantum Ambassador. Als IBM Quantum Ambassador zet hij zich in voor het bevorderen van het begrip en de adoptie van quantum computing, zowel binnen IBM als daarbuiten.

Prikkelen
Armand: “Als IBM Quantum Ambassador ben je vooral in gesprek met klanten, maar ook universiteiten en andere organisaties over de betekenis van quantumtechnologie. IBM richt zich daarbij vooral op quantum computing. Het is onze missie om quantum computing bruikbaar en bereikbaar te maken. En het zo dichtbij te brengen. Als ambassadeur heb ik daar een rol in.” Naast de gesprekken die hij voert, geeft hij ook regelmatig gastcolleges rond het thema quantumtechnologie. “We moeten mensen, bedrijven, wetenschappers, het onderwijs en overheden prikkelen om met quantumtechnologie aan de slag te gaan. Daarvoor gebruiken we onder andere het IBM Quantum Network, een community van bedrijven en organisaties die samen quantum computing verder ontwikkelen.”

Over 5 jaar…
IBM maakt daarnaast via het Quantum Platform quantum computing bereikbaar voor individuele gebruikers door toegang te bieden tot quantum computers en door trainingen te verzorgen. “Het is belangrijk om te experimenteren en te ontdekken wat quantum voor jouw omgeving betekent,“ zegt Armand. “In onze roadmap kijken we 10 jaar vooruit en voorzien we bijvoorbeeld dat we in 2029 full error correction realiseren. Dat wil zeggen dat quantum computing dan betrouwbaar is en de rekenkracht van de klassieke informatietechnologie overstijgt. Daar moet je nu mee aan de slag. Als bedrijf, overheid, maar ook als onderwijsinstelling of als student. De mogelijkheden om te experimenteren met quantum zijn beschikbaar. Maak daar gebruik van.” We zien nu al toepassingen van quantumtechnologie op het gebied van chemie, materialen en medicijnen. Armand: “De nieuwe, grotere rekenkracht biedt tal van toepassingen. Bijvoorbeeld als het gaat om het optimaliseren van processen. Daar kijken we nu naar met onder meer klanten uit de financiële en energiesector. Maar ook als het gaat om chemie en materiaalontwikkeling biedt quantum grote kansen. Je kunt bijvoorbeeld de rekenkracht van quantum gebruiken om beter te begrijpen wat de werking is van medicijnen op menselijke cellen. En daarmee de ontwikkeling van medicijnen verbeteren en versnellen.”

Niet de boot missen
Zover is het nog niet. Armand onderscheidt drie fases in de ontwikkeling van quantum computing. “De fase van Quantum Awareness is op veel plekken al gestart. Quantum is steeds meer onderwerp van gesprek. Steeds meer bedrijven hebben een ambassadeur die quantumtechnologie verkent en op zoek gaat naar use cases.” Quantum Utility gaat over het aantonen van de bruikbaarheid van quantum computing als wetenschappelijk hulpmiddel. “Die bruikbaarheid is in rekenkundige zin, vorig jaar aangetoond door problemen te onderzoeken die buiten het bereik van klassieke supercomputers liggen. Dus nu werken we naar de volgende fase van Quantum Centric Super Computing waarbij de rekenkracht van quantum zo betrouwbaar en groot is dat het complexere berekeningen voor bruikbare toepassingen, sneller en beter maakt dan de klassieke computers. Dit noemen we Quantum Advantage.” Die rekenkracht biedt kansen, maar brengt ook bedreigingen met zich mee. Zo is het voor een toekomstige krachtige quantum computer eenvoudig om klassieke databeveiliging te kraken. Armand: “Dat is niet alleen een toekomstig risico, maar vraagt nu al om aandacht. Data die nu nog goed beveiligd is, kan nu al wel onderschept worden en mogelijk later, met behulp van quantum, ontsleuteld worden. Voor bedrijven en overheden iets om over na te denken.” Dat begint met kleine stappen. Bijvoorbeeld door te analyseren over welke data je beschikt en hoe lang die geheim moet blijven. Dat geeft al een beeld van de urgentie en de omvang van je vraagstuk. En het goede nieuws is dat er nu al quantum-veilige cryptografie bestaat. “Het is vooral belangrijk om je bewust te worden van de kansen en risico’s van quantum computing. Ook als je nog studeert. Je kunt gewoon experimenteren met quantumtechnologie. Zorg dat je de boot niet mist.”